افزایش سهم ایران در تجارت گاز منطقه با احیای روابط گازی ایران و ترکمنستان
تاریخ انتشار: ۱۰ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۷۱۹۶۹
امضای قرارداد سوآپ گازی و 2 برابر کردن حجم آن، تسویه بدهی گازی به ترکمنستان و احیای قرارداد واردات گاز از این کشور، ازجمله اقدامات دولت سیزدهم برای تبدیل ایران به هاب گازی منطقه و افزایش سهم کشورمان از تجارت گاز منطقه است.
به گزارش ایران اکونومیست، ترکمنستان به عنوان چهارمین کشور بزرگ دارنده ذخایر گازی که دسترسی به آبهای آزاد ندارد به عنوان یک فرصت در اختیار ایران است تا با تجارت گاز این کشور از مسیر خود با کشورهای طرف تقاضا در همسایگی خود علاوه بر منافع اقتصادی نقش خود را در بازار تجارت گاز منطقه پررنگتر کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
قرارداد واردات گاز از ترکمنستان در سال 1375 برای مدت 25 سال منعقد شد. طبق این قرارداد ایران سالانه تا 12 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی از این کشور وارد کرد. قیمت پایین گاز ترکمنستان این فرصت را برای ایران فراهم کرده بود تا با خرید گاز از این کشور و افزایش صادرات گاز با قیمتهای بالاتر به سایر کشورها، سود خوبی نصیب ایران شود.
*تخریب روابط گازی ایران و ترکمنستان در دولت قبل
در اواخر دولت دهم با وجود اعمال تحریمهای بانکی و عدم امکان تسویه ارزی بهای گاز ترکمنستان، با این کشور توافق شد که مابهازای گازبها، ایران به این کشور تجهیزات و کالاهای خود را صادر و تسویه کند و قرارداد واردات گاز از ترکمنستان ادامه پیدا کند.
اما با روی کار آمدن دولت یازدهم، وزارت نفت در اقدام عجیب توافق تسویه گازبها با تجهیزات را باطل کرد و متعهد شد که تسویه گازبها را به صورت ارزی انجام میدهد. این رفتار دولتمردان سابق ناشی از خوشبینی غیرواقعی به تعهدات آمریکا برای رفع تحریم بانکی بود، اتفاقی که حتی در زمان اجرای برجام نیز رخ نداد و منجر به تجمیع بدهی حدود 2 میلیارد دلاری ایران به ترکمنستان شد.
سپس با بهرهبرداری از فازهای پارس جنوبی و افزایش تولید گاز ایران، وزارت نفت دولت قبل بدون توجه به اهمیت واردات گاز ترکمنستان و نقش آن در بازصادرات و تبدیل ایران به هاب گازی منطقه، در واکنش به اعتراض ترکمنها به عدم پرداخت گازبها شروع به کریخوانی کرد و نهایتا در دیماه سال 1395 پس از 20 سال به دلیل اختلافات مالی، ترکمنستان صادرات گاز به ایران را متوقف نمود.
توقف صادرات گاز ترکمنستان به ایران در سال 95 نه تنها در حوزه انرژی بلکه در تمامی حوزههای سیاسی و اقتصادی روابط دو کشور را قطع کرد و ایران در شرایط تحریم یکی از بزرگترین فرصتهای خود در کشور همسایه را از دست داد.
* قرارداد سوآپ گاز ترکمنستان، نخستین اقدام دولت سیزدهم برای احیای روابط
با روی کار آمدن دولت سیزدهم، احیای روابط با ترکمنستان در دستور کار وزارت نفت قرار گرفت و اولین سفر خارجی جواد اوجی وزیر نفت به ترکمنستان بود. تلاشهای دولت فعلی برای آب کردن یخ روابط ایران و ترکمنستان خیلی زود نتیجه داد و در آذرماه 1400 قرارداد سوآپ گاز ترکمنستان از مسیر ایران به حجم روزانه 5 میلیون متر مکعب به امضا رسید.
این قرارداد به معنای احیای روابط ایران و ترکمنستان بعد از 5 سال تیرگی روابط بود که در زمینه توسعه صادرات غیرنفتی به این کشور نیز گرهگشایی کرد. علاوه بر این، امضای قرارداد سوآپ گاز ترکمنستان به آذربایجان در چارچوب تضعیف خطوط لوله ترانس کاسپین و تاپی به عنوان رقبای ایران نیز تعریف میشود که در گزارشی با عنوان «تغییر معادلات بازار گاز منطقه با سوآپ سهجانبه» به آن پرداخته شده است. پایداری شبکه گاز شمال و شمال شرق کشور نیز از دیگر مزایای این توافق بوده است.
* سواپ گاز ترکمنستان دو برابر شد
بعد از امضای قرارداد سوآپ گاز، ایران در راستای دو برابر کردن حجم سوآپ گاز ترکمنستان قدم برداشت و در خرداد ماه سال 1401 تفاهمنامه آن در همایش انرژی باکو و در جریان بازدید وزیر نفت از نمایشگاه نفت و گاز جمهوری آذربایجان بین طرفین امضا شد.
چندی پیش در بیست و هفتمین نمایشگاه بینالمللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی، مجید چگنی مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران عنوان کرد: «واردات و سوآپ گاز از ترکمنستان به آذربایجان طبق توافق ۲ برابر شده و به ۱۰ میلیون متر مکعب در روز رسیده است».
* اصل بدهی گازی به ترکمنستان تسویه شد
به طور همزمان، ایران برای پرداخت بدهی 2 میلیارد دلاری خود به ترکمنستان نیز اقدام کرد و در 20 ماه گذشته، در سه قسط حدود 1.6 میلیارد دلار معادل اصل بدهی ترکمنستان را پرداخته است و هماکنون مذاکره بر سر کاهش مبلغ جریمه دیرکرد است. به نظر میرسد بخش عمده بدهی ترکمنستان از طریق طلب ایران از عراق تسویه شده است که این موضوع سبب رضایت ترکمنها و جلب اعتماد آنها شده است.
جواد اوجی وزیر نفت در خرداد 1401 پرداخت بدهی گاز وارداتی از ترکمنستان را یکی از محورهای مذاکرات با معاون رئیس کابینه وزرا در امور نفت و گاز ترکمنستان اعلام و تصریح کرد: بر اساس مذاکرات انجام شده، مطالبات حاصل از صادرات گاز به کشور عراق بابت بدهی گازی، از طرف عراق به حساب طرف ترکمنستانی واریز می شود.
امروز نیز وزیر نفت با اشاره به تسویه بدهی ترکمنستان عنوان کرد: هماکنون اصل بدهی یک میلیون و ۶۵۰ میلیون دلاری که مربوط به دولت گذشته بوده است از سوی دولت سیزدهم با مشارکت بانک مرکزی ایران بهصورت کامل پرداخت شد. این موضوع یکی از اصلیترین محورهای بین دو کشور در حوزه انرژی بود.
* قرارداد واردات گاز از ترکمنستان، فرصت ایران برای تبدیل به هاب گازی
وزارت نفت دولت سیزدهم از ابتدای آغاز به کار خود، پیشنهاد احیای واردات گاز از ترکمنستان را به این کشور ارائه کرد و حال بعد از نزدیکی و جلب اعتماد گام به گام دو طرف، جواد اوجی وزیر نفت روز گذشته از امضای قرارداد واردات روزانه 10 میلیون متر مکعب گاز ترکمنستان به ایران و اجرای آن در ماه جاری خبر داد.
ایران میتواند با واردات گاز ترکمنستان با قیمت ارزانتر، میزان بیشتری از گاز خود را با قیمت بالاتر به کشورهای همسایه صادر کند و سهم خود را از تجارت گاز منطقه افزایش دهد و یک قدم به سمت تبدیل شدن به هاب گازی منطقه بردارد.
در سال گذشته با وجود محدودیتهای ناترازی گاز، صادرات گاز ایران 15 درصد افزایش یافت و حال با واردات گاز از ترکمنستان امکان افزایش صادرات گاز ایران نیز بیشتر از گذشته خواهد شد.
تقریبا حدود 20 ماه طول کشید که بعد از روی کار آمدن دولت سیزدهم، وزارت نفت بتواند روابط گازی ایران و ترکمنستان را به حالت عادی و همانند سابق بازگرداند. این موضوع نشان میدهد که جبران خطاهای گذشته در حوزه دیپلماسی انرژی چه خسارت بزرگی به کشور زده و اصلاح آن چقدر دشوار است ولی به هر حال گامهای رو به جلو در حال برداشته شدن است.
پایان پیام/
منبع: خبرگزاری فارسمنبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: واردات گاز از ترکمنستان قرارداد واردات گاز سوآپ گاز ترکمنستان ایران و ترکمنستان قرارداد سوآپ گاز تجارت گاز منطقه امضای قرارداد احیای روابط دولت سیزدهم هاب گازی صادرات گاز گاز ایران وزارت نفت بدهی گاز وزیر نفت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۷۱۹۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
احیای موقت گردشگری در تالاب بینالمللی هامون
بارندگیهای اخیر و سیلاب هایی که طی روزهای گذشته به وقوع پیوست جان دوبارهای به تالاب بین المللیهامون و منطقه سیستان داده است. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از زاهدان، در پی بارندگی های اخیر در منطقه و سیلاب های ورودی از همسایه بخشهایی از تالاب بینالمللی هامون آبگیری شده و باعث رونق مجدد اما موقت گردشگری در منطقه سیستان شده است.
مردمان سیستان بیش از دو دهه است که به دلیل خشکسالی های اخیر و بادهای 120روزه با انواع و اقسام بیماری های ریوی و چشمی دست و پنجه نرم میکنند و عملاً به دلیل عدم پرداخت حقابه سیستان از سوی کشور افغانستان سالهای بسیار سختی را پشت میگذارند.
این مردم همواره در فصول پربارش سال در انتظار بارندگیها و نزول رحمت الهی هستند تا زمین تفتیده و خشکیده سیستان قدری طعم زندگی و آب را بچشد که در این سالها اوضاع خیلی به کام آنها نبوده ولی باز هم از رحمت خداوند ناامید نیستند.
ورود سامانههای بارشی در هفتهها و روزهای اخیر چه در داخل و چه کشور افغانستان بارشهای خوبی را به همراه داشت که علیرغم ناملایمت هایی که طالبان در پرداخت حقابه داشتهاند باز هم قدر ناچیزی از سیلاب سرریز شده سدهای این کشور وارد سیستان شده است.
کیخا یکی از شهروندان سیستانی در این باره به خبرنگار ما گفت: درست است که سالهاست در این منطقه جز خاک و شن و ماسه و سختی چیز دیگری نداشته ایم اما باز هم حاضر به ترک خانه و کاشانه خود نیستیم اما از مسئولان و خصوصاً وزارت امور خارجه مطالبه جدی داریم که نسبت به دریافت حقابه ما از طالبان به صورت جدی عمل کند.
وی ادامه داد: آب در سیستان به معنی زندگی و حیات است و اگر آب نداشته باشیم عملاً امکان زندگی کردن وجود ندارد و مسیولان باید به این مساله به خوبی واقف باشند و ذرهای از حق مسلم مردم سیستان در خصوص حقابه کوتاه نیامده و به هر نحوی که میتوانند اقدام فوری داشته باشند.
دهمرده، یکی دیگر از ساکنان منطقه سیستان نیز به خبرنگار ما اظهار کرد: آبی که امروز وارد منطقه سیستان شده است به هیچ وجه حقابه تالاب هامون نیست بلکه میزان حجم سیلاب غیرقابل کنترل از سوی طالبان و آبهای سرریز شده از سدهای کشور افغانستان است.
وی ادامه داد: ما هرگز به این سیلاب راضی نمی شویم و تنها خواست و مطالبه ما دریافت منظم و کامل حقابه سیستان است تا بتوانیم همچون گذشته به کشاورزی و دامداری بپردازیم و این منطقه را مجدداً احیا کنیم.
بازگشت زندگی به سیستان
معاون گردشگری اداره کل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی سیستان و بلوچستان نیز اظهار کرد: سیستان ظرفیتهای گردشگری بسیاری دارد و همه ساله در ایام نوروز نیز گردشگران داخلی و خارجی را میزبانی میکند اما به دلیل خشکسالی های اخیر دچار مشکلاتی شده است.
علیرضا شهبخش افزود: خوشبختانه طی روزهای اخیر و به دلیل بارندگی و سیلاب هایی که شاهد بودیم قدری آب به این منطقه وارد شده و به نوعی باعث رونق گردشگری و شادمانی مردم شده است.
وی ادامه داد: به دلیل آب ورودی به منطقه کوه خواجه، مسافران و گردشگران زیادی طی دو روز گذشته این نقطه را برای سفر و بازدید انتخاب کردهاند و از تماشای این صحنه ها که رو به فراموشی بود لذت میبرند.
به گفته شهبخش، آب ورودی ناشی از سیلابها که تحت هیچ شرایطی حقابه سیستان نیز محسوب نمیشود موجب آبگیری بخش هایی از تالاب هامون و اطراف کوه خواجه شده و صیادان با به آب انداختن توتن و قایقهای خود که سالها خاک میخورد در حال خدمترسانی به گردشگران هستند و گشت و گذار آبی را برای آنها مهیا کردهاند.
میزبانی پایگاه ملی کوه خواجه از گردشگران
معاون میراثفرهنگی اداره کل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی سیستان و بلوچستان نیز گفت: همزمان با ورود سیلاب های سرریز شده از سدهای کشور همسایه و بارندگی های داخل کشور، بخش هایی از تالاب هامون که در محدوده پایگاه ملی کوه خواجه قرار دارد آبگیری شده و تصویری زیبا را برای مردم این منطقه به وجود آورده است.
مجتبی سعادتیان افزود: در روزهای گذشته پایگاه ملی کوه خواجه پذیرای تعداد بسیار زیادی مسافر و گردشگر بوده که برای تماشا و استفاده کردن از زیبایی خدادادی به این منطقه سفر کردهاند.
وی ادامه داد: تعداد ورودی مسافران به قدری زیاد بوده است که مردم برای رسیدن به کنار آب، تفریح و اینکه تنی به آب زده و یا از قایق سواری استفاده کنند ساعت ها در ترافیک جادهای بودهاند اما باز هم این سختی را به جان خریده و خود را به آب رساندهاند.
همه میدانند زندگی مردم و به طور کلی حیات در شمال استان سیستان وبلوچستان به آب بستگی دارد که به دلایل شرایط جوی و آب، سدسازی های کشور همسایه و عدم پرداخت حقابه این منطقه دچار خشکسالی های شدید شده است و همین میزان آبی که به دلیل سیلاب وارد تالاب هامون شده است خوشحالی را همراه آورده است.
انتهای پیام/